Het gebruik van schoonmaakmiddelen met quaternaire ammoniumverbindingen (quats) kan plaatselijk milieueffecten veroorzaken als deze werkzame stoffen in de bodem of in het oppervlaktewater terechtkomen. Dit concludeert het Deense milieuagentschap op basis van milieurisicobeoordelingen voor onder andere ADBAC en DDAC.
Onderzoek naar de samenstelling
De onderzoekers hebben ook de samenstelling van diverse schoonmaakmiddelen onderzocht. Het onderzoek richtte zich op schoonmaakmiddelen voor consumenten, bedoeld om tegels, hout, daken of boten te reinigen. De onderzoekers legden van 44 schoonmaakmiddelen de ingrediënten die op het etiket staan vast. Hiervan vallen vier werkzame stoffen onder de Biocidenverordening: ADBAC (C12-C14), ADBAC (C12-C16), DDAC en pelargonzuur (nonaanzuur). Vervolgens zijn 20 producten verder geanalyseerd op het gehalte aan de quats ADBAC (C8-C18), ADBAC (C12-C14), ADBAC (C12-C16) en DDAC. Hiervan bevatten 16 producten ADBAC en 3 DDAC, meestal conform de aangegeven concentratie op het etiket.
Onderzoek naar de milieurisico’s
Voor onder andere ADBAC en DDAC is een beoordeling van de milieurisico’s uitgevoerd. Het gaat hier om niet-professioneel gebruik van producten door consumenten. De risicobeoordeling van producten met ADBAC en DDAC laat zien dat het gebruik van schoonmaakmiddelen met deze quats op houten oppervlakken en daken schadelijk kan zijn voor bodemorganismen als het waswater in de bodem terechtkomt. Dit geldt voor zeven van de onderzochte houtreinigers en vijf van de onderzochte reinigers voor daken.
Onderzoek naar quats buiten Europa
Ook buiten Europa is er aandacht voor quats in desinfectiemiddelen, schoonmaakmiddelen en cosmetica. Zie bijvoorbeeld deze literatuurreview in het tijdschrift Environmental Science and Technology van onderzoekers uit de Verenigde Staten en deze literatuurreview in het tijdschrift Journal of Hazardous Materials van onderzoekers uit Singapore. Sinds de coronapandemie is de concentratie aan quats in het slib van rioolwaterzuiveringsinstallaties in Shanghai en in huisstof sterk toegenomen. Sommige quats in het water naderen de risicogrens voor waterorganismen. De onderzoekers noemen ook mogelijke risico’s van quats voor de mens.
Meer informatie
Zie voor meer informatie het Engelstalige rapport Mapping and environmental assessment of cleaning products for outdoor use van het Deense milieuagentschap (Miljøstyrelsen).