Op verzoek van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat hebben Milieu Centraal, HISWA en Waterrecreatie Nederland in 2019 een praktijktest gehouden naar de werkzaamheid van alternatieve antifouling voor de pleziervaart. De test is uitgevoerd door Endures. Op zowel zoet als zout water blijken de meeste biocidevrije alternatieven ongeveer even goed te werken als de koperhoudende referentieverf. Op zoet water is de werking van veel producten voldoende. Op zout water echter, is de werking van zowel de biocidevrije alternatieven als van de koperhoudende referentieverf onvoldoende om de boot het hele seizoen aangroeivrij te houden.
Resultaten werkzaamheid tegen aangroei
Uit de resultaten blijkt dat aangroei op zout water een veel groter probleem is dan op zoet water. Op zoet water bleef de aangroei bij bijna alle geteste alternatieve antifouling producten beperkt tot een slijmlaag. Dit gold ook voor de koperhoudende referentieverf. Op een boot op zoet water waar helemaal geen antifouling was aangebracht bleek de aangroei veel sterker.
Ook op zout water bleek dat alle geteste alternatieven, inclusief de koperhoudende referentieverf, beter werken dan als helemaal niets tegen antifouling werd gedaan. De mate van aangroei en de soort organismen die zich op de scheepshuid hechtten, waren per methode enigszins verschillend. Bij alle geteste methoden bleek gedurende het seizoen toch aangroei op te treden. Het best werkende product op zout water is de geteste coating met een andere werkzame biocidale stof dan koper. Tijdens de test bleek dat het betreffende product sterk zelfslijpend is, waardoor er stoffen vrijkomen die het milieu belasten. Dit product heeft voor het op de markt mag worden gebracht een toelating nodig als biocide en wordt daarom nog door het Ctgb (College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden) beoordeeld.
Schoonmaken als oplossing
Uit de testresultaten op zout water blijkt, dat milieuvriendelijke antifouling zonder schoonmaken eigenlijk niet mogelijk is. Voor een overstap naar echt milieuvriendelijke alternatieven is het belangrijk of de coating makkelijk kan worden schoongemaakt, zonder deze te beschadigen en zonder veel inspanning en/of kosten. Endures doet daarom in het rapport een aantal aanbevelingen gericht op de ontwikkeling van schoonmaaktechnieken voor de scheepshuid.
Veel verschillende geteste producten
De geteste producten zijn zeer divers: een soort vetlaag, twee ultrasone systemen, een harde coating waarbij schoonmaken een onderdeel is van het systeem, een folie met kunststof stekeltjes, folies met een siliconenlaag, siliconencoatings, een nano-coating en een biocidehoudende verf met een andere werkzame stof dan koper. De werkzaamheid van de verschillende producten is getest op panelen in Den Helder (zout water) en op huurzeilboten in Heeg (zoet water) en Bruinisse (zout water). Fabrikanten en leveranciers werkten belangeloos mee aan de test, door zelf hun product aan te brengen. De panelen en boten zijn gedurende het seizoen een aantal keren bekeken op de hoeveelheid en het soort aangroei. Ook is indicatief gekeken of de aangroei makkelijk te verwijderen is.
Meer informatie
Op de website van Varen doe je Samen staat een samenvatting van het onderzoek en een link naar het onderzoeksrapport van Endures.