Publicatiedatum 26-03-2025 | 15:32

Pyretroïden zijn synthetische of natuurlijke insecticiden, afgeleid van het plantenextract pyrethrum. Er zijn zorgen over de effecten die blootstelling aan pyretroïden mogelijk kunnen veroorzaken op de ontwikkeling van de hersenen of het hart bij kinderen. Deense onderzoekers beschrijven in een recent rapport aanwijzingen voor deze effecten vanuit laboratoriumstudies, maar vonden deze niet bevestigd in een epidemiologische studie.

Pyretroïden

Pyretroïden worden gebruikt als gewasbeschermingsmiddel, als diergeneesmiddel en als biocide in productsoort 18. De stoffen zouden effect kunnen hebben op het functioneren van de hartspier. Op basis van hun molecuulstructuur, verwacht werkingsmechanisme en effecten die in dierproeven worden gezien, wordt van sommige pyretroïden ook een effect verondersteld op zich nog ontwikkelende hersenen.

Deens onderzoek naar effecten van pyretroïden in cohort

Het Deense milieuagentschap (Danish Environmental Protection Agency) publiceerde in maart 2025 een rapport waarin onderzoeksresultaten naar het effect van blootstelling aan pyretroïden op hersenen en hartfunctie staan. Het rapport beschrijft de resultaten van verschillende laboratoriumstudies in de periode 2020-2024. Ook zijn resultaten van epidemiologisch onderzoek binnen het Odense Child Cohort (OCC) gepresenteerd. Hierin werd een groep moeders en kinderen gedurende meerdere jaren gevolgd.

Uitkomst

De resultaten van de laboratoriumtesten laten zien dat pyretroïden de schildklierhormoon-functie kunnen ontregelen en effect kunnen hebben op hartspiercellen. De effecten op hartspiercellen, gevonden in laboratoriumtesten, werden niet teruggezien in bloeddrukmetingen bij de kinderen. Om neurologische ontwikkelingen te volgen, zijn de kinderen in het cohort onderzocht op ADHD, autisme en hun IQ. Er zijn geen significante verbanden gevonden tussen blootstelling aan pyretroïden en effecten op de neurologische ontwikkeling van de kinderen.

Andere signalen

Recent heeft PAN (Pesticide Action Network) een brief aan de Europese Commissie gestuurd met het verzoek het pyretroïde deltamethrin van de Europese markt terug te trekken. Deltamethrin is goedgekeurd voor gebruik als gewasbeschermingsmiddel, biocide en diergeneesmiddel. PAN verwijst voor dit verzoek onder andere naar recent onderzoek (2025) dat hersenschade op nakomelingen van blootgestelde zwangere muizen laat zien bij concentraties die lager zijn dan de huidige toegestane veilige concentratie. In de brief wijst PAN ook op de hoge giftigheid van deltamethrin voor niet-doelwitorganismen.

Meer informatie