Het gebruik van desinfecterende biociden in productsoorten 1 en 2 kan mogelijk leiden tot opbouw van resistentie en kruisresistentie in micro-organismen. Dat blijkt uit een onderzoek in opdracht van de Belgische overheid. In deze literatuurstudie brengt het Belgische de Duve Instituut in kaart wat het risico is op de ontwikkeling van resistentieontwikkeling in bacteriën door gebruik van desinfecterende biociden.
De Belgische Federale overheidsdienst voor Volksgezondheid, Veiligheid van de voedselketen en Leefmilieu heeft een rapport gepubliceerd over de ontwikkeling van antimicrobiële resistentie (AMR) en kruisresistentie door het gebruik van biociden.
Het literatuuronderzoek is uitgevoerd door het de Duve Instituut in Brussel. De auteurs richtten zich vooral op het risico van de ontwikkeling van (kruis)resistentie na het gebruik van de volgende werkzame stoffen: alcoholen, op aldehyde gebaseerde verbindingen, waterstofperoxide, perazijnzuur, chloorhexidine, quaternaire ammoniumverbindingen, chloorafgevende verbindingen, zwakke organische zuren en triclosan.
Het grootste deel van de studies gaat over resistentie van bacteriën. Daarom ligt daarop de nadruk in het rapport. Informatie over andere micro-organismen zoals mycobacteriën, gisten en schimmels werd wel gerapporteerd als deze gevonden werd.
Er zijn veel gegevens gevonden die erop wijzen dat biociden bijdragen aan het optreden van antimicrobiële resistentie. Hoe groot deze bijdrage is, hangt echter af van het gebruikte type biocide, het micro-organisme in kwestie en de methode en de setting waarin het biocide werd toegepast. Het vormen van een risico op resistentie kan voor de werkzame stoffen als volgt worden ingedeeld:
-
Zeer onwaarschijnlijk:
Alcoholen, waterstofperoxide, perazijnzuur en zwakke organische zuren.
-
Onwaarschijnlijk:
Op aldehyde gebaseerde producten en chloorafgevende agentia
-
Waarschijnlijk:
Chloorhexidine en quaternaire ammoniumverbindingen
-
Zeer waarschijnlijk:
Triclosan, deze stof is echter niet goedgekeurd als werkzame stof in de Europese Unie.
Het gebruik van chloorhexidine, quaternaire ammoniumverbindingen en triclosan wordt vooral in verband gebracht met de ontwikkeling van kruisresistentie tegen andere antimicrobiële stoffen, zoals de antibiotica tetracycline, vancomycine, chlooramfenicol, ciprofloxacine, imipenem en colistine.
Het rapport benoemt ook kennishiaten, waaronder het gebrek aan gestandaardiseerde testprotocollen voor biociden en inzicht in de resistentie tegen biociden in de praktijk, in plaats van enkel in het laboratorium.