Azolen-geneesmiddelen werken onvoldoende tegen schimmelinfecties, als deze schimmel azolenresistent is. Azolen worden ook gebruikt als houtconserveringsmiddel. In een Europees rapport staan daarom aanbevelingen voor de houtsector. Deze gaan over het verminderen van het gebruik van azolen, goed beheer van houtafval, welke informatie nodig is voor de stofgoedkeuring en verder onderzoek naar nieuwe antischimmelmiddelen.
Vijf Europese agentschappen onderzochten met elkaar azolenresistentie bij de schimmel Aspergillus fumigatus. De samenwerkende agentschappen zijn EFSA (European Food Safety Authority ), ECDC (European Centre for Disease Prevention and Control ), ECHA (European Chemicals Agency ), EEA (European Environment Agency ) en EMA (European Medicines Agency ). Het JRC (European Commission's Joint Research Centre ) ondersteunde het onderzoek.
Toepassingen van azolen en kruisresistentie
De schimmel A. fumigatus kan ernstige infecties veroorzaken, vooral bij mensen met een verzwakt immuunsysteem. Azolen worden naast de toepassing in geneesmiddelen voor de mens, ook gebruikt in gewasbeschermingsmiddelen, biociden (met name de houtconserveringsmiddelen propiconazool en tebuconazool), diergeneesmiddelen en industriële chemicaliën. Er is bewijs voor een verband tussen het ontstaan van azolenresistentie in het milieu en resistentie tegen azolen-geneesmiddelen voor de mens. Dit heet kruisresistentie. Dit verband is vooral aangetoond voor gewasbeschermingsmiddelen. Dit verband is minder duidelijk voor biociden en industriële chemicaliën, en onwaarschijnlijk voor diergeneesmiddelen.
Aanbevelingen uit het onderzoek
Bij de goedkeuring van azolen moet zorgvuldig worden gekeken of het echt nodig is om dit type stoffen te gebruiken voor gewasbeschermingsmiddelen of biociden. Het risico op kruisresistentie moet worden beoordeeld. Eventueel zijn speciale eisen nodig om azolenresistentie te voorkomen. Om azolen toe te passen zijn voorwaarden nodig en ook is goed afvalbeheer nodig. Houtafval en compost mogen bijvoorbeeld niet gemengd worden. Het is belangrijk om onderzoek te steunen naar de ontwikkeling van nieuwe antischimmelmiddelen die geen kruisresistentie opleveren. De onderzoekers zien dat er veel kennis ontbreekt en doen aanbevelingen voor het verzamelen van gegevens en voor meer onderzoek.
Meer informatie
- Lees voor details het rapport van de vijf Europese agentschappen: Impact of the use of azole fungicides, other than as human medicines, on the development of azole‐resistant Aspergillus spp.
- Zie ook dit KNB (Kennisnetwerk Biociden )-bericht van juni 2024: Gezondheidsraad: dringend actie nodig om schimmelresistentie aan te pakken | Kennisnetwerk Biociden