Het Deense milieuagentschap (Miljøstyrelsen) onderzocht veertig mondkapjes van textiel op de aanwezigheid van gevaarlijke chemicaliën. De focus lag hierbij op kankerverwekkende en sensibiliserende stoffen en op chemicaliën die de huid en luchtwegen irriteren. Daarnaast onderzochten ze hoe gemakkelijk milieuschadelijke stoffen vrijkwamen bij het wassen van deze mondkapjes. Uit het onderzoek blijkt de kans op milieu- en gezondheidsrisico’s laag.
Soorten textiel
Er werden veertig in Denemarken verkrijgbare mondkapjes onderzocht. De meesten bestonden uit een combinatie van katoen en polyester. Overige mondkapjes bestonden uit 100% polyester of 100% katoen. Het aantal lagen textiel varieerde van één tot vijf, waarbij de meeste mondkapjes uit drie lagen bestonden.
Chemische stoffen
De Deense wetenschappers analyseerden de mondkapjes op de chemische stoffen, die op basis van al bestaande kennis, schadelijke effecten hebben op de menselijke gezondheid of het milieu.
Op grond van milieuschadelijke eigenschappen analyseerden ze de mondkapjes op zilver, koper, zink en poly- en perfluoralkylstoffen (PFAS). Daarnaast keken de onderzoekers naar fluor, antimoon, bisfenol A (BPA), formaldehyde, gebromeerde vlamvertragers (BPRs), isocyanaten en overige organische stoffen die bekend staan om effecten op de menselijke gezondheid. Uit de algemene screening naar de aanwezigheid van overige organische stoffen kwamen zestien stoffen naar voren, waaronder een biocide.
Lage gezondheidsrisico’s
De bovengenoemde stoffen werden niet vaak aangetroffen in de onderzochte mondkapjes. Hierdoor schatten de wetenschappers eventuele gezondheidsrisico’s laag in. Er werd wel een aanvullende risicobeoordeling uitgevoerd voor de stoffen antimoon en formaldehyde. Antimoon kwam namelijk wel regelmatig voor en zowel antimoon als formaldehyde zijn kankerverwekkende stoffen. De conclusie van de risicobeoordeling was dat de gevonden concentraties antimoon en formaldehyde geen gezondheidsrisico’s vormen bij realistisch gebruik (het dragen van twee mondkapjes per dag voor totaal acht uur).
De geanalyseerde concentraties van de overige stoffen waren dusdanig laag dat de kans op gezondheidsrisico’s volgens de wetenschappers zeer onwaarschijnlijk is. Desondanks kunnen allergische reacties bij gebruik van ongewassen mondkapjes door bepaalde individuen met een gevoeligheid voor deze stoffen niet worden uitgesloten. Verder blijkt het onwaarschijnlijk dat de huidige concentraties metalen (koper, zink, zilver en antimoon) in mondkapjes een invloed hebben op het aquatische milieu wanneer deze worden gewassen.
Verkleinen milieurisico’s
Om het vrijkomen van milieuschadelijke stoffen in het milieu te verkleinen, geven de wetenschappers twee adviezen mee. Allereerst kan het vrijkomen van zilver of andere milieuschadelijke metalen in het milieu verminderd worden door geen antimicrobiële mondkapjes of andere antimicrobiële producten (met zilver) aan te schaffen. Door geen mondkapjes of andere producten met vuil- en waterafstotende eigenschappen te kopen, verminderen consumenten het vrijkomen van PFAS in het milieu.
RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu)-onderzoek
Het RIVM rapporteerde recent ook over de chemische veiligheid van mondkapjes. In die studie werd geconcludeerd dat er nog te weinig informatie beschikbaar is om te kunnen beoordelen of mondkapjes met claims als ‘antibacterieel’ of ‘antiviraal’ veilig zijn. Het Kennisnetwerk Biociden besteedde in de vorige nieuwsbrief aandacht aan dit RIVM-briefrapport.